Nr 109 - 30.11.01 - Advies van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen

Edition n° 109 du 30 november 2001

Nieuwe adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen

Auteur:
Françoise PHILIPPE
Ondervoorzitter BIBF

De Commissie voor Boekhoudkundige Normen vult haar advies 126 inzake "aanschaffingswaarde" aan met volgende adviezen :
- 126/17 Bepaling van de aanschaffingswaarde van activa verkregen onder bezwarende titel of om niet;
- 126/18 Aanschaffingswaarde bij inbreng in natura

126/17 Bepaling van de aanschaffingswaarde van kosteloos of tegen vergoeding verkregen activa

Dit advies is van toepassing wat ook de band is tussen de betrokken partijen. Bovendien brengt de Commissie in herinnering dat het verplicht is aanvullende informatie te verstrekken indien de toepassing van de wettelijke bepalingen niet volstaat om te voldoen aan de voorwaarde van getrouw beeld, alsook dat het verplicht is inlichtingen te verstrekken over de verbonden ondernemingen, over de overige ondernemingen waarmee er een deelnemingsverband bestaat en over de bestuurders en zaakvoerders.

1. Activa verkregen onder bezwarende titel

Het begrip "aanschaffingswaarde" wordt gedefinieerd door artikel 36 van het KB / W. Venn. en is gelijk aan de prijs overeengekomen tussen de partijen :

Gewone aanschaffing: aankoopprijs + bijkomende kosten

Ruil: marktwaarde van de in ruil overgedragen bestanddelen of indien deze niet te bepalen is, marktwaarde van het verkregen bestanddeel.

2. Activa verkregen om niet

Kosteloze aanschaffing

Aangezien er geen waarderingsgrondslag is in het Belgische jaarrekeningrecht, is de Commissie voor Boekhoudkundige Normen van oordeel dat de kosteloos gerealiseerde vermogensuitbreiding moet worden gewaardeerd tegen de "werkelijke waarde". Ze verwijst hierbij naar de IAS-normen en naar de buitenlandse rapporteringsnormen.

De werkelijke waarde of "fair value" is het bedrag waarvoor een actiefbestanddeel zou kunnen worden geruild of een passiefbestanddeel zou kunnen worden geregeld tussen goed ingelichte, onafhankelijke partijen die uit vrije wil en onder normale concurrentievoorwaarden een transactie sluiten.

Aanschaffing gedeeltelijk om niet verkregen

Er moeten twee kenmerken aanwezig zijn:
- een belangrijk onevenwicht in de waarde van de wederzijdse prestaties;
- de wil van de ene partij om de andere partij te bevoordelen. De historische kostprijs zal moeten worden toegepast op het vergoedingselement en de werkelijke waarde op het niet-vergoedingsbestanddeel.

Voorbeelden
A draagt aan B een machine over waarvan de werkelijke waarde wordt geschat op 10.000 euro. De boeking van deze aanschaffing bij B zal er als volgt uitzien :

- indien de overeengekomen prijs 4.000 euro is, exclusief B.T.W.:

- indien de overeengekomen prijs 16.000 euro is, exclusief B.T.W.:

126/18 Bepaling van de aanschaffingswaarde bij inbreng in natura

De aanschaffingswaarde zowel van de ingebrachte goederen in hoofde van de vennootschap die de inbreng ontvangt, als de aanschaffingswaarde van de aandelen ter vergoeding van de inbreng in hoofde van de inbrengende vennootschap, zal gelijk zijn aan de tussen de partijen overeengekomen waarde van de ingebrachte goederen, waarbij deze waarde gelijk is aan de "werkelijke waarde" van de uitgegeven aandelen die de inbreng vergoeden.

Deze regel is van toepassing behalve bij gedeeltelijk kosteloze inbreng.

Voorbeelden:
A brengt bij B een machine in waarvan de boekwaarde 10.000 euro bedraagt en de werkelijke waarde gelijk is aan 20.000 euro.

De boekwaarde van een aandeel van B is gelijk aan 1.000 euro.

De werkelijke waarde van een aandeel van B is gelijk aan 2.000 euro.

De inbrengwaarde is vastgesteld op 20.000 euro en A krijgt 10 aandelen van B :

Boeking tegen de werkelijke waarde die overeenstemt met de inbrengwaarde. A zal de aandelen van B boeken voor een bedrag van 20 000 euro

B zal de machine boeken voor een bedrag van 20.000 euro

De inbrengwaarde is vastgesteld op 14.000 euro en A krijgt 10 aandelen van B:

Boeking van de toegekende aandelen tegen de werkelijke waarde.

A zal de aandelen van B boeken voor een bedrag van 20.000 euro.

B zal de machine boeken voor een bedrag van 20 000 euro en het verschil (6 000 euro) als uitgiftepremie.

De inbrengwaarde is vastgesteld op 18.000 euro en A krijgt 9 aandelen van B:

Boeking van de toegekende aandelen tegen de werkelijke waarde.

A zal de aandelen van B boeken voor een bedrag van 18.000 euro.

B zal de machine boeken voor een bedrag van 18 000 euro

De inbrengwaarde is vastgesteld op 4.000 euro en A krijgt 2 aandelen van B; gedeeltelijk kosteloze inbreng: B wordt duidelijk bevoordeeld:

Boeking van de voor A gekregen aandelen tegen de werkelijke waarde en van de voor B ingebrachte machine tegen de werkelijke waarde.

A zal de aandelen van B boeken voor een bedrag van 4.000 euro.

B zal enerzijds de machine boeken voor een bedrag van 20.000 euro en zal anderzijds een winst van 16.000 euro inschrijven.